Các dạng vi sai trên ô tô thông dụng nhất hiện nay

Chuyên đề: Công nghệ thuật ngữ ô tô
Chỉnh sửa lúc: 03/10/2022

Để các bài viết về Awd sau này trở nên dễ hiểu hơn, chúng ta nên xem qua các dạng vi sai truyền động được sử dụng trong cầu (axle). Cấu tạo và nguyên lý vận hành của nó rất tương đồng với vi sai trung tâm, việc hiểu rõ vi sai sẽ mật thiết ảnh hưởng đến sự hình dung về Awd.

Bộ vi sai chia lực giữa 2 bánh xe 2 bên được hiểu là chia lực theo chiều ngang, trong khi bộ vi sai trung tâm nằm trong hộp số sẽ đảm trách việc chia lực trước/ sau, hay còn gọi là theo chiều dọc.

1- Đa số ngày nay xe sử dụng dạng vi sai mở (open)

Ưu điểm: bền, dễ chế tạo, khả năng chia lực tốt, cua quay thoải mái.

Nhược: vì cấu tạo của chính nó, lực sẽ ưu tiên truyền đến bánh xe có ít ma sát nhất. Ví dụ 1 bánh rơi vào vũng bùn mất ma sát, xe sẽ quay tít bánh này và kết quả là đứng im. Ở tốc độ cao hơn, ví dụ vào cua nhanh, xong đạp ga, 1 bánh xe nhấc khỏi mặt đất, lúc này bánh này quay trong không khí, lực cản ít nên sẽ nhận luôn 100% lực kéo. Nhiều ông vào cua xong 1 bánh nhấc lên, kêu ken két, và nghĩ đó là drift.

Trên lý thuyết vi sai dạng Open này chia lực 50/50 trên mỗi bánh xe, tuy nhiên điều này chỉ đúng khi lực cản lên 2 bánh là như nhau, đòi hỏi nền đường như nhau, hay xe ở trên mặt phẳng…. điều khó xảy ra.

Tại sao xe vẫn đi bình thường trong điều kiện hàng ngày?

Ví dụ: động cơ cung cấp lực kéo 100NM, mỗi bánh xe sẽ có 50NM. Lực ma sát trên đường với bánh xe giới hạn ở 60NM. Lúc này xe chuyển động OK nhưng khi tống ga, động cơ ra con số 130NM, lập tức mỗi bánh nhận 65, và vượt quá giới hạn ma sát, sẽ trượt luôn. Vì thực chất ma sát hay lực cản lên 2 bánh xe không bằng nhau tuyệt đối, nên 130nm sẽ giải phóng vào bên nào ít lực cản hơn ( bánh xe nằm trong vùng ít ma sát hơn chẳng hạn.)

Đến đây chắc chúng ta nên công nhận các xe có công suất lớn cần có bộ vi sai khác hơn để có thể di chuyển trong trường hợp đạp ga đột ngột.

Dừng lại một chút bác ơi!! Deal Hot đang chờ bác.

ƯU ĐÃI MUA BẢO HIỂM Ô TÔ LIBERTY HOÀN PHÍ ĐẾN 35%

Hiện tại danhgiaXe.com kết hợp cùng bảo hiểm Liberty Việt Nam ra mắt chương trình ưu đãi đặc biệt HOÀN PHÍ ĐẾN 35% khi mua bảo hiểm thân vỏ (giúp bác tiết kiệm một số tiền kha khá đấy!) Vì số lượng ưu đãi có hạn nên bác nào quan tâm thì nhanh tay bấm vào nút bên dưới để được tư vấn cụ thể nhé, các bác chỉ mất 30s.

P/s: Liberty (công ty Mỹ) là một trong các công ty Top đầu về bảo hiểm ô tô ở Việt Nam.

Xem thông tin chi tiết TẠI ĐÂY

2- Vi sai hạn chế trượt: khi 1 bánh xe rơi vào vùng ma sát kém, tốc độ tăng đột ngột. Sự chênh lệch tốc độ giữa 2 bánh xe tự động kích hoạt hệ thống chống trượt, 2 bánh được khóa với nhau tạm thời và quay cùng tốc độ (một vài loại được setup để chỉ chuyển 1 phần lực kéo sang bánh không bị trượt). Cái này gọi là Limited Slip Differential (LSD). Loại phổ biến khi kích hoạt sẽ dùng một loạt các đĩa côn nhằm giảm rung giật tức thì.

3- Torsen (Tây cũng gọi là LSD, nhưng mình tách ra cho dễ vì nó lai căng): cấu tạo cơ khí, khá tuyệt ở thời kỳ chưa có Traction Control. Để mà hiểu "nó làm việc thế nào?" thì khá là đau đầu, ngắn gọn thế này: Torsen thời kỳ đầu thiết kế để không bánh nào lấy được hết lực kéo như vi sai mở, ví dụ Torsen tỷ lệ 3/1 tức là nếu động cơ đưa xuống 80NM thì kiểu gì một bên cũng có 20NM và bên còn lại là 60NM. Tuy nhiên giới hạn là nếu lực kéo vượt quá giới hạn tỷ lệ 3/1 (ví dụ 20NM đủ gây ra quay tít 1 bánh trên mặt đường trơn như tuyết), lập tức nó trở thành vi sai Open (dạng 1) hoặc nếu 1 bánh bị nhấc lên không khí thì cũng thế.

Video này miêu tả cái sự biến hóa thành vi sai Open của Torsen khi nhấc 1 bánh lên, lưu ý đây là xe Audi trang bị 3 cái Torsen đời cũ:

4- Traction Control (TC): Thực chất nó không phải vi sai nào, nhưng sự can thiệp của nó vào các công nghệ dẫn động của nó phải công nhận là rất bảnh. Một số hãng xe còn gọi nó là "Vi sai chống trượt giả lập". Cách thức hoạt động là bánh nào bị trơn quay nhanh hơn bình thường thì TC phanh nó lại, và lực kéo đi tới các bánh còn lại. TC ngày nay được trang bị hầu hết trên mọi loại xe, và nó gia tăng khả năng dẫn động lên 1 tầm cao mới, đặc biệt đối với dạng vi sai mở. Thậm chí Audi ngày nay cũng dùng vi sai mở cho hầu hết xe của họ, và ủy thác việc giải quyết trơn trượt cho TC.

5- Loại có thể thay đổi truyền lực đến từng bánh xe: Audi có 1 cái gọi là vi sai Sport, nó không phải là vi sai như chúng ta hình dung, mà chia lực kéo đến 2 bánh xe bằng 2 vi sai riêng biệt (dạng bánh răng hành tính), Mercedes A45S có lẽ (chưa chắc) dùng 1 kiểu khác là thông qua các đĩa côn (tương tự như côn trong hộp số sàn). 

Loại vi sai dị biệt này có thể thay đổi truyền lực trên từng bánh xe, theo sự điều khiển của máy tính. Việc lập trình có thể tạo ra nhiều thứ, hãy suy nghĩ tại sao xe Awd A45S có nút Drift mode? Nó dựa vào khả năng phân bổ lực kéo chính xác khi ta ấn cái nút "Drift mode" để tạo ra hiệu ứng xe Drift Awd. Ken Block tất nhiên là dùng loại này trong các Video của chàng. Hình như Honda đã từng chế tạo cho vi sai cầu sau dạng Audi Sport để trang bị cho gói SH-AWD. Vậy Audi có giống Honda không? Ai chạy cả 2 rồi cho ý kiến nhé! Tôi thì chưa chạy nhưng tôi nghĩ nó sẽ không giống!

6- Khóa cứng: Khóa cứng là nối 2 bánh vào nhau cứng ngắc, nôm na gọi là "khóa vi sai". Trong các xe offroad hay có để bật trước khi đi vào vùng ma sát kém. Mặc kệ ma sát bao nhiêu, 2 bánh cứ quay cùng tốc độ như máy kéo cày ruộng. Lưu ý khóa tức là vô hiệu hóa mục đích của vi sai là cho phép xe cua được, vậy khóa xong nói chung trên đường nhựa sẽ không cua được một cách bình thường đâu!

Liberty

Bạn cảm thấy bài viết hữu ích?

Bài viết nổi bật

Bài viết mới nhất

  • Believe

    Bài viết: 2490

    Bỏ ngay 3 thói quen này nếu không muốn làm hỏng hệ thống treo của ô tô

    23:21 PM 05/07/2025
    33385
    Trong quá trình sử dụng, có những thói quen xấu vô hình chung phá hỏng hệ thống treo mà chúng ta không hề hay biết. Hãy check nhanh xem liệu các bác có “dính” lỗi nào trong 3 lỗi được liệt kê trong bài viết dưới đây.
  • Hữu Đô Nguyễn

    0945979600

    Bài viết: 226

    Cách điều chỉnh đèn pha cho xe ô tô

    23:10 PM 05/07/2025
    105299
    Đèn pha là bộ phận không thể thiếu với một chiếc xe ô tô, nó giúp tài xế có tầm quan sát rộng và rõ ràng hơn khi lái xe vào ban đêm. Bài viết sẽ giúp bạn nắm được cách điều chỉnh đèn pha của một chiếc ô tô.
  • Believe

    Bài viết: 2490

    11 lưu ý để tránh bị trừ điểm và truất quyền trong bài thi sát hạch B2

    23:19 PM 05/07/2025
    7040
    Khi thực hiện các bài thi sát hạch bằng lái hạng B2, bên cạnh kỹ năng, kinh nghiệm thì tâm lý là yếu tố có tính quyết định rất lớn đến tỉ lệ đậu. Thực tế cho thấy nhiều bác khi học rất tốt nhưng đi thi lại để bị mất điểm một cách nhớ ngẩn, thậm chí bị truất quyền thi. Để tránh gặp phải tình trạng trên, dưới đây là những lưu ý không thể bỏ qua.
  • Khách hàng

    Bài viết:

    Cân chỉnh thước lái là gì? Vì sao và khi nào cần cân chỉnh thước lái ô tô?

    23:07 PM 05/07/2025
    25381
    Hệ thống lái ảnh hưởng lớn đến độ an toàn của một chiếc ô tô, đóng vai trò đặc biệt quan trọng chỉ sau hệ thống phanh. Việc cân chỉnh để hệ thống lái hoạt động chính xác do đó cũng cần được quan tâm.
  • Khách hàng

    Bài viết:

    Những điều cần biết khi mang ô tô đi bảo hành

    22:57 PM 05/07/2025
    31565
    Nắm rõ các hạng mục, hư hỏng được bảo hành miễn phí, kiểm tra chi phí phát sinh, ghi nhớ các mốc thời gian và đến đúng địa điểm... là những điều mà bạn cần biết khi mang ô tô đi bảo hành.
  • Khách hàng

    Bài viết:

    Xử lý như thế nào khi đổ nhầm nhiên liệu cho xe

    21:51 PM 29/06/2025
    83800
    Với sự phát triển mạnh mẽ của các dòng xe sử dụng dầu Diesel thì việc bơm nhầm nhiên liệu giữa xăng và dầu không phải là hiếm gặp. Không may trường hợp này xảy ra, bạn phải làm sao?
  • Khoa NX

    Bài viết: 2443

    Những cảnh báo không nên bỏ qua trên xe Mercedes-Benz

    21:48 PM 29/06/2025
    26798
    Tùy vào dòng xe và các trang bị, một chiếc Mercedes có thể phát ra từ 100 đến gần 300 loại thông điệp khác nhau trên màn hình đa năng. Các thông điệp này có thể chỉ là những thông tin mang tính tra cứu, tham khảo, những lời nhắc nhở khi người dùng thao tác sai, hoặc thông báo về lịch bảo dưỡng… Nhưng đôi khi các thông điệp trên màn hình này lại rất quan trọng, cảnh báo tới người dùng về các mối nguy hiểm, các sự cố hoặc lỗi phát sinh.
  • ngantnt

    Bài viết: 169

    Cán mốc 1 triệu xe, Toyota duy trì ưu đãi lên đến 100% thuế trước bạ

    17:19 PM 03/07/2025
    65
    Hoàn thành mục tiêu doanh số tích lũy 1 triệu xe ngay trong ngày đầu tháng 7, Toyota tri ân khách hàng với ưu đãi lên đến 100% lệ phí trước bạ và lãi suất vay chỉ từ 1,99%/năm.
  • Believe

    Bài viết: 2490

    Điều hòa ô tô không mát: Nguyên nhân và cách khắc phục

    21:42 PM 29/06/2025
    66966
    Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng điều hòa ô tô không mát hoặc làm mát kém. Trong trường hợp này lọc gió, gas, dàn nóng, lạnh, lốc điều hòa... là những bộ phận cần kiểm tra.
  • vodkablue

    Bài viết: 35

    Những quan niệm sai lầm khi bảo dưỡng ô tô

    20:43 PM 29/06/2025
    135780
    Không phải những gì mình không biết sẽ làm hại mình, mà là những điều bạn tưởng chừng như đúng đắn lại phản tác dụng. Những lầm tưởng về bảo dưỡng xe, kể cả với những người cẩn trọng nhất cũng có thể khiến bạn phải chi nhiều tiền hơn cần thiết, thậm chí là khiến độ an toàn của xe giảm sút.